Zgodnie z mądrością ludową przyjęło się, że wyróżniamy trzy chronotypy, czyli ogólną klasyfikację typów zegarów biologicznych: skowronki, czyli ranne ptaszki, kolibry, czyli osoby niemające preferencji, sowy, czyli nocne marki. Chronobiolog i psycholog kliniczny dr Michael Breus stworzył cztery zupełnie inne kategorie. Sprawdź, do której należysz.
- Większość z nas ewolucja zaprojektowała tak, byśmy spali nocą przez siedem, osiem godzin, a w środku dnia ucinali sobie krótką drzemkę - tłumaczy w swojej książce "Potęga kiedy" jej autor - dr Michael Breus. Popołudniowy spadek energii ma swój powód: to twoje ciało mówi ci, żebyś wyłączył wszystkie systemy i naładował baterie. Nasza kultura oparta na ciężkiej pracy niechętna jest takim świadomym przerwom - ze szkodą dla nas. Jeśli na chwilę przymkniemy oczy, lepiej potem pracujemy, myślimy i lepiej się czujemy.
Dr Michael Breus stworzył własne chronotypy ludzi, dzieląc ich na: delfiny, niedźwiedzie, wilki i lwy. Delfiny stanowią 10 procent populacji. Śpią lekko, budzi je najmniejszy nawet hałas, ostrzegają grupę przed niebezpieczeństwem. Lwy stanowią od 15 do 20 procent populacji ludzi. Wstają wcześnie, biorą poranną zmianę, by strzec swojej grupy i wyglądać wędrownych drapieżników. Niedźwiedzie stanowią 50 procent. Ich rytm odpowiada rytmowi wschodu i zachodu słońca; polują i zbierają się w świetle dnia. Wilki to od 15 do 20 procent populacji. Pełnią późniejszą wartę i zapadają w sen, gdy skrajne lwy zaczynają się wybudzać.
DELFIN, WILK, LEW CZY NIEDŹWIEDŹ. SPRAWDŹ, JAKIM JESTEŚ CHRONOTYPEM>>>
Więcej na temat chronotypów znajdziecie w książce "Potęga Kiedy" wydanej przez Znak.
U prawdziwych delfinów w czasie snu wyłącza się tylko jedna półkula mózgowa, podczas gdy druga czuwa, aby zwierzę nie utonęło i nie padło ofiarą drapieżnika. Ich wzorzec odżywiania jest elastyczny, a metabolizm szybki.
Ich ludzki odpowiednik śpi lekko, obudzić go może najlżejszy dźwięk i poruszenie. Delfiny mają małe zapotrzebowanie na sen i często się budzą podczas długiej nocy. Lekki sen i małe zapotrzebowanie nań mogą skutkować bezsennością wynikającą z nerwowości.
Delfiny leżą nocą z otwartymi oczami i roztrząsają błędy, które popełniły, rzeczy, które powiedziały, zastanawiają się, jak naprawiłyby to, co zrobiły i powiedziały, gdyby to tylko było możliwe, czego mogą oczekiwać w przyszłości i jak to wszystko osiągną, mając tak mało odpoczynku. Gdy delfiny już zasną, śpią płytko i często uważają, że nie są w stanie stwierdzić, czy w ogóle spały.
Krótka charakterystyka delfina
Cztery najważniejsze cechy osobowości: ostrożność, introwersja, neurotyczność, inteligencja. Cztery główne zachowania: unikanie ryzyka, dążenie do doskonałości, tendencje obsesyjno-kompulsywne, koncentracja na detalach.
Wzorzec snu i czuwania: delfiny budzą się zazwyczaj niewypoczęte i odczuwają zmęczenie aż do późnego wieczora, kiedy to nagle odzyskują wigor. Najbardziej pobudzone są późno w nocy, a najbardziej produktywne są zrywami w ciągu dnia. Próbują drzemać, aby nadrobić ilość snu, ale rzadko im się to udaje.
Rady na lepszy sen
Jeśli jesteś delfinem, podnieś poziom energii w godzinach porannych, aby lepiej je spożytkować. Pohamuj nerwowość wieczorem, aby spokojniej przespać noc.
Prawdziwe lwy to poranni myśliwi stojący na szczycie łańcucha pokarmowego. Nazwa ta doskonale pasuje do wstających wcześnie, ambitnych optymistów o średnim zapotrzebowaniu na sen. Ambicją lwa jest sięgać po władzę w granicach swojego stada.
Jego ludzki odpowiednik również wstaje przed wschodem słońca, odczuwa ogromny głód zaraz po przebudzeniu, a po sutym śniadaniu jest gotów realizować wszystkie cele wyznaczone na ten dzień. Lwy kipią determinacją i energią. Ich wizytówką jest świadome zdecydowanie. Bez wahania mierzą się z wyzwaniami, mają jasno wytyczone cele i strategiczne plany prowadzące do sukcesu. Życie jest dla nich jak linia prosta. Chodzi w nim o to, by dotrzeć z punktu A do punktu B, wykonując przy tym kroki C, D i E. Przez swoje analityczne, zorganizowane umysły rzadko ulegają pokusom, nie podejmują też wielkiego ryzyka. Lwy z zasady unikają niepotrzebnie niebezpiecznych lub zwiastujących kłopoty sytuacji.
Krótka charakterystyka lwa
Cztery najważniejsze cechy osobowości lwa: skrupulatność, stabilność, praktyczność, optymizm.
Cztery główne zachowania: osiąganie wyników powyżej oczekiwań, priorytetowe traktowanie zdrowia i formy fizycznej, szukanie pozytywnych interakcji, strategiczne myślenie.
Wzorzec snu i czuwania: lwy budzą się w pełni przytomne o świcie lub wcześniej, późnym popołudniem zaczynają odczuwać zmęczenie i z łatwością zasypiają. Najbardziej pobudzone są w południe. Najbardziej produktywne są rano. Właściwie nie drzemią. Wolą w tym czasie zrobić coś pożytecznego. W naturze lwy budzą się przed świtem, by polować. O brzasku są gotowe do wyjścia... i głodne. To forma skutecznej adaptacji, jako że najwięcej energii odczuwają wtedy, gdy ich ofiary są bezbronne i senne.
Rady na lepszy sen
Jeśli jesteś lwem, przesuń swoją wyjątkową energię, pozytywne myślenie i czujność na później, abyś nie musiał/a się kłaść tak wcześnie wieczorem.
Prawdziwe niedźwiedzie to dostosowujący się do otoczenia wędrownicy, którzy lubią spać i mogą polować o dowolnej porze. Nazwa ta pasuje do osób lubiących dobrą zabawę, otwartych ludzi, którzy preferują rytm oparty na świetle słońca i mają wysokie zapotrzebowanie na sen.
Poza okresem hibernacji prawdziwe niedźwiedzie prowadzą dzienny tryb życia - są aktywne za dnia, a w nocy odpoczywają. Lubią podjadać, dlatego bezustannie poszukują jedzenia i zjedzą wszystko, niezależnie od tego, ile czasu upłynęło od poprzedniego posiłku. Są wesołe i czułe w gronie rodzinnym, a w większych grupach zawierają bliskie przyjaźnie.
Ich ludzkie odpowiedniki również żyją w zgodzie z rytmem słońca, co jest dla nich korzystne. Mając duże zapotrzebowanie na sen, niedźwiedzie preferują co najmniej osiem godzin nocnego odpoczynku. Musi upłynąć parę godzin, zanim w pełni się rozbudzą. Często odczuwają głód po przebudzeniu, ale mogą też go odczuwać przez cały czas. Mając jedzenie pod ręką, zapewne ulegną pokusie, nawet jeśli nie jest to pora ich posiłku. Ich dieta nie jest jednoznacznie dobra ani zła; mogą uprawiać aktywność fizyczną, ale nie muszą. Generalnie uważają się za zdrowe. Jeśli podejmują wysiłek przejścia na dietę lub ćwiczeń, to sporadycznie, z mieszanymi rezultatami. Ich BMI jest zazwyczaj przeciętne lub ponad normę.
Krótka charakterystyka niedźwiedzia
Cztery najważniejsze cechy osobowości niedźwiedzia: ostrożność, ekstrawertyzm, otwartość na ludzi, tolerancja.
Cztery główne zachowania: unikanie konfliktów, aspirowanie do zdrowego trybu życia, priorytetowe traktowanie szczęścia, czerpanie otuchy z tego, co znajome.
Wzorzec snu i czuwania: niedźwiedzie budzą się oszołomione po jednym lub dwóch sygnałach budzika, zaczynają odczuwać zmęczenie późnym wieczorem i śpią głęboko, choć nie tak długo, jak by tego chciały. Najbardziej pobudzone są w godzinach późnoporannych i wczesnopopołudniowych. Najbardziej produktywne są późnym rankiem. Lubią uciąć sobie drzemkę w weekend na kanapie.
Rady na lepszy sen
Zadbaj o dostateczną ilość snu i zacznij ćwiczyć w tygodniu. Zmień przyzwyczajenia żywieniowe, aby przyspieszyć metabolizm i zrzucić zbędne kilogramy. Zwiększ poziom energii popołudniami i wieczorami dzięki strategicznym drzemkom i aktywności.
Prawdziwe wilki to nocni myśliwi. Nazwa ta pasuje do preferujących późną porę, kreatywnych ekstrawertyków o średnim zapotrzebowaniu na sen.
W naturze wilki budzą się do działania, gdy zachodzi słońce. Jako nocne stworzenia polują w watahach, są kreatywne, brutalne i przebiegłe. Dobrze widzą nawet w ciemnościach. Ten chronotyp często czerpie dumę ze swojej nieustraszoności. To najbardziej impulsywny i spontaniczny ze wszystkich typów, który z radością angażuje się w ryzykowne sytuacje. Wiecznie poszukuje nowych doświadczeń i wrażeń. W związku z tym miewa wyższą niż przeciętna liczbę partnerów seksualnych w życiu. Rankiem nie odczuwa głodu, wilczy apetyt dopada go za to po zmroku. Wilki mają tendencję do picia napojów gazowanych oraz alkoholu, a także do jedzenia produktów bogatych w tłuszcze i cukry, często w nocy, stojąc w drzwiach lodówki. Nic więc dziwnego, że ich BMI jest przeciętne lub wysokie. W związku z ich nawykami żywieniowymi częściej zapadają na choroby związane z nadwagą, takie jak cukrzyca, co łączy je z niedźwiedziami.
Krótka charakterystyka wilka
Cztery najważniejsze cechy osobowości: impulsywność, pesymizm, kreatywność, zmienność nastrojów.
Cztery główne zachowania: podejmowanie ryzyka, priorytetowe traktowanie przyjemności, preferowanie nowości, intensywne reakcje emocjonalne.
Wzorzec snu i czuwania: wilki mają trudności z wstawaniem przed 9 (robią to, ale nie są z tego powodu szczęśliwe), czują się otępiałe aż do południa, a zmęczenie zaczynają odczuwać dopiero około północy lub później. Najbardziej pobudzone są o 19. Najbardziej produktywne są późnym rankiem i późnym wieczorem. Drzemki uważają za kuszące, lecz jeśli wilk uśnie za dnia, nie zaśnie w nocy. Po prostu nie warto.
Rady na lepszy sen
Popraw wydajność w godzinach pracy. Zmień rytm odżywiania, by podkręcić metabolizm. Zwiększ liczbę godzin snu. Ustabilizuj nastrój, aby poprawić ogólną satysfakcję