Kobiety na banknoty! Tak mogłyby wyglądać polskie pieniądze, gdyby ktoś się wreszcie zastanowił

Z jednej strony szkoda, że Maria Skłodowska-Curie do tej pory nie znalazła równie znanej i docenionej na świecie następczyni, genialnej kobiety w świecie nauki. Cieszmy się zatem, że mamy ją - wybitną fizyczkę i chemiczkę, dwukrotną laureatkę Nagrody Nobla, prekursorkę zupełnie nowej gałęzi nauki - radiochemii. Nieustępliwa, ambitna, całkowicie oddana sprawie. Kiedy nie mogła - ze względu na płeć - studiować w Polsce, wyjechała na Sorbonę. 

Godne podziwu i inspirujące jest także wsparcie, jakie dawały sobie siostry Skłodowskie: Maria i Bronisława. Obie zafascynowane były nauką, ale zawarły umowę, zgodnie z którą najpierw na studia do Paryża miała wyjechać starsza z nich. Młodsza miała pracować w kraju na jej utrzymanie. Umowy dotrzymały.

Warto zaznaczyć, że Maria Skłodowska-Curie była kiedyś obecna w obiegu pieniędzy - przed denominacją jej podobizna widniała na banknocie 20 000 zł.

ZOBACZ BANKNOT Z MARIĄ SKŁODOWSKĄ-CURIE W DUŻEJ ROZDZIELCZOŚCI >

Jadwiga Andegaweńska od małego była przygotowywana do pełnienia roli króla. Kładziono ogromny nacisk na jej wykształcenie - mała Jadzia potrafiła czytać i pisać, władała językami obcymi, znała się na literaturze, muzyce, interesowała muzyką, sztuką i nauką. 

Już jako władczyni skupiła na dworze elitę intelektualną swoich czasów i założyła bursę dla polskich i litewskich studentów przy Uniwersytecie Karola w Pradze. Opiekowała się także szpitalami, a w testamencie cały swój majątek zapisała Akademii Krakowskiej. Była wrażliwa na biedę i śmiało stawała w obronie ludzkiej godności. Do męża - Władysława Jagiełły, kompensującego pieniędzmi krzywdę chłopów miała powiedzieć: 'A któż im łzy powróci?'.

ZOBACZ BANKNOT Z KRÓLOWĄ JADWIGĄ W WIĘKSZEJ ROZDZIELCZOŚCI >

Pola Negri, a właściwie Apolonia Chałupiec, była międzynarodową gwiazdą kina niemego. Podbiła Hollywood i dopóki nie udźwiękowiono filmów, była bożyszczem kobiet i mężczyzn. Okres lat 20. XX wieku był czasem rozkwitu jej kariery. Wówczas nagrała aż 20 filmów, zarabiając milion dolarów rocznie. Karierę w anglojęzycznych filmach przekreślił jej akcent i brzmienie głosu. Chociaż po wojnie popadła w zapomnienie, odnalazła się w świecie finansów, prowadząc firmę maklerską, która zapewniła jej życie w dostatku. Pola Negri zmarła w 1987 roku, dożyła 90 lat.

Pola Negri wniosła do Hollywood powiew czegoś nowego, czegoś innego - opowiadała w audycji Polskiego Radia 'Biografia dźwiękowa' Anna Arwaniti. - Ona nie dała się do końca zmienić. Pozostała dziewczyną z charakterem.

Zachwycał się nią też Bogusław Kaczyński:

Kiedy przeglądam gwiazdozbiór ludzi, których podziwiam i wielbię, to Pola Negri znajduje się w czołówce. Może dlatego, że była dziewczyną, która urodziła się w bardzo ubogiej rodzinie i która dzięki własnemu zapałowi, dzięki rzuceniu wszystkiego na szalę światowej kariery, tę światową karierę osiągnęła.

ZOBACZ BANKNOT Z POLĄ NEGRI W WIĘKSZEJ ROZDZIELCZOŚCI >

Dzisiejsza Pola Negri - Krystyna Janda, jest wybitną aktorką teatralną i filmową, reżyserką i założycielką Teatru Polonia. Osobą nagradzaną odznaczeniami w Polsce i na świecie. Kobietą, która ma odwagę głośno zabierać głos i dawać wyraz swojej niezgodzie. Charakterystyczna ekspresja, dystans do siebie, skromność - te cechy charakteryzują Jandę. Jest postacią wyrazistą, bezkompromisową - dla wielu prawdziwym autorytetem i wzorem. Jednym słowem - jak ją kreślił były Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Bogdan Zdrojewski - Janda jest naszym 'dobrem narodowym'. 

Nie mamy pojęcia, skąd Krystyna Janda bierze energię i czas na wszystkie swoje zadania i obowiązki. I wszystkiemu jest w stanie podołać, chociaż jak sama przyznała w wywiadzie dla 'Harper's Bazaar', wpada w stany zamyślenia:

Wciąż (zamiast do domu do Grodziska - przyp. red.)  dojeżdżam do Skierniewic, a to prawie godzina dłużej. Jak ocknę się z zamyślenia, najczęściej widzę, że Grodzisk już przejechałam, na następnym zjeździe w Wiskitkach nie ma możliwości zawrócenia, dopiero w Skierniewicach. Moja Mama tak się ze mnie wtedy śmieje. Pyta: '- Dlaczego tak późno przyjechałaś? - No jak to, wracam ze Skierniewic.' Myślę nad tym, jak coś zagrać, którą sztukę wystawić, jak idzie produkcja spektaklu. Raz ocknęłam się pod Łodzią. Przypomniał mi się wtedy tekst, który mówię w 'Białej Bluzce' , bohaterka kiedy coś nie wychodzi mówi -'Aaa, jadę do Łodzi'. I w życiu teraz jak mam problem, muszę bardzo uważać, żeby nie przejechać Grodziska i nie dojechać do tej Łodzi.

ZOBACZ BANKNOT Z KRYSTYNĄ JANDĄ W WIĘKSZEJ ROZDZIELCZOŚCI >

Była aktorką niezwykle pracowitą - występowała na scenie przez 46 lat - z czego większość przedstawień zagrała w warszawskich i nowojorskich teatrach. Ta wybitna Polka w bardzo przemyślany sposób kierowała swoją karierą i - w przeciwieństwie do swojej konkurentki, Sarah Bernhardt - nie wywoływała skandali. Przez całe życie konsekwentnie kreowała swój wizerunek skromnej, zwyczajnej, ale oddanej pracy, matki i żony. Stąd niewiele wiadomo o jej uczuciach, ewentualnych romansach czy pilnie strzeżonych sekretach.

Modrzejewska do dzisiaj imponuje zawrotnym sukcesem, jaki osiągnęła. Od początku miała cel: zostać cenioną aktorką i gwiazdą. Ciężko na swój sukces pracowała, pomimo dwójki małych dzieci (córka zmarła w wieku trzech lat). Ciągle się uczyła, poszerzała swoje horyzonty. W czasach, w których żyła, nie był popularny model, w którym to żona utrzymuje rodzinę. Z ostracyzmem traktowano także nieślubne dzieci, a ona sama nie dość, że urodziła się poza małżeństwem, to jeszcze urodziła dwójkę dzieci z 'nieprawego łoża'.

Z mniejszym zdziwieniem do kobiet robiących karierę podchodzono w Stanach Zjednoczonych, gdzie przeniosła się wraz z rodziną. Podbiwszy sceny amerykańskie, 'Modjeska', bo tak była nazywana, zwaliła z nóg jeszcze Londyn - grając Szekspira. Ze sceny zeszła, kiedy sama uznała za stosowne, do końca pozostając panią swego losu.

ZOBACZ BANKNOT Z HELENĄ MODRZEJEWSKĄ W WIĘKSZEJ ROZDZIELCZOŚCI >

Wisława Szymborska - poetka, eseistka, tłumaczka, felietonistka. Nagrodzona literacką nagrodą Nobla. Postać niezwykła i nietuzinkowa. Imponująca intelektem, erudycją i osobliwym poczuciem humoru. Tym ostatnim popisywała się w swoich limerykach i "lepiejach". W serii "Lepieje z akcentem prorodzinnym", czytamy między innymi, że:

Lepiej w domu zjeść konserwę,
niż mieć tutaj w życiu przerwę.

Lepsza w domu świekra z zezem,
niż tu jajko z majonezem.

Lepsza ciotka striptizerka,
niż podane tu żeberka.

Lepiej nie być w żony guście,
niż jeść boczek w tej kapuście.

O swojej miłości, Kornelu Filipowiczu, powiedziała: 

Byliśmy ze sobą 23 lata. Cudowny człowiek, świetny pisarz. Nie mieszkaliśmy razem, nie przeszkadzaliśmy sobie. Byliśmy końmi, które cwałują obok siebie.

Rosyjski pisarz i tłumacz, Asar Eppel, najlepiej oddał to, co o samej Szymborskiej chciałybyśmy powiedzieć:

Kiedy ją poznałem, zauroczyła mnie. U nas jest tradycja, że poetka ma być wyklęta, nieszczęśliwa z nadmiaru duchowości, i z powodu kochanków, którzy nie dorastają do jej talentu, a tymczasem ona, taka wielka poetka i taki normalny człowiek.

ZOBACZ BANKNOT Z WISŁAWĄ SZYMBORSKĄ W WIĘKSZEJ ROZDZIELCZOŚCI >

Reżyserka filmowa i teatralna, scenarzystka - pisała scenariusz do filmów Andrzeja Wajdy. Trzykrotnie nominowana do Oscara. Holland była wielokrotnie odznaczana za zasługi dla polskiej kultury i za swoją twórczość. Cenimy jej życiową mądrość, jej wsparcie dla kobiet i walkę o ich prawa. Jesteśmy dumne, że Holland jest postacią cenioną i znaną na świecie, naszą ambasadorką.

Świetnie radzi sobie w męskim świecie filmowców, mając swój język i metody pracy, które cenią aktorzy. Poza sferą zawodową inspiruje nas jako matka, co najlepiej oddają słowa jej córki Katarzyny Adamik, które padły w wywiadzie dla 'Gali':

Mama jest dla mnie totalnym autorytetem i mam nadzieję, że będę żyła w taki sposób, z taką integralnością i siłą charakteru, jak ona. Podoba mi się jej bezkompromisowość i tolerancja. Mam nadzieję, że będę miała dzieci i też im przekażę takie otwarcie na świat, które ona mi przekazała. Jedyne, czego żałuję, to że mama nie zmusiła mnie do nauki tych języków, którymi sama włada: rosyjskiego, słowackiego i czeskiego. Zawsze chciałam też umieć grać na jakimś instrumencie. Szkoda, że nie przykuła mnie np. do fortepianu, bo fajnie byłoby na czymś czasami pograć.

ZOBACZ BANKNOT Z AGNIESZKĄ HOLLAND W WIĘKSZEJ ROZDZIELCZOŚCI >

Hanna Suchocka znalazła się na naszej liście ze względu na imponującą karierę. Urodziła w się w 17-tysięcznym Pleszewie. Wybrała karierę naukową i została prawniczką, doktor habilitowaną nauk prawnych i uniwersytecką profesor nadzwyczajna. Sprawowała funkcję ministra sprawiedliwości i prokurator generalnej, oraz prezesa Rady Ministrów. Pełniła także funkcję ambasadorki RP przy Stolicy Apostolskiej.

Nasza pierwsza w historii Polski premier-kobieta, jest dowodem na to, jak ważne są dla dziewczynek niestereotypowe wzorce. Jej babka, Anna Suchocka z domu Czekanowska, była posłanką na Sejm Dzielnicowy w Poznaniu oraz pierwszą kobietą pełniącą mandat radnej w radzie miejskiej Pleszewa.

ZOBACZ BANKNOT Z HANNĄ SUCHOCKĄ W WIĘKSZEJ ROZDZIELCZOŚCI >