Zawód: reporter. Akcja: aukcja (polskiej fotografii)

Avedon, Newton, Penn - te nazwiska znają osoby, które mają nawet niewielkie pojęcie o fotografii. Czy Sławny, Kosidowski, Prażuch także kojarzą się z zamrożonymi na kliszy obrazkami?

Przedstawiciele domu aukcyjnego Desa nie ustają w próbach popularyzowania fotografii. Podobnie jak w malarstwo, w fotografię można z powodzeniem inwestować. A że ten rynek w Polsce dopiero raczkuje, szanse na zakup zdjęcia, które z czasem nabierze większej wartości są ogromne. Podczas aukcji Desy licytować można już było portrety Marilyn Monroe autorstwa Miltona H. Greene'a oraz zdjęcia z kolekcji Grace Radziwiłł . Teraz nadszedł czas na aukcję prac Polaków pochodzącą ze zbiorów Muzeum Narodowego w Warszawie.

Polska szkoła fotoreportażu

Na aukcji, która miała miejsce 20 czerwca 2013 roku pod młotek poszły fotografie fotoreporterów z tygodnika "Świat". Fotografie dokumentujące życie codzienne i polityczne Polski w latach 1951-1969, a także fotoreportaże z podróży zagranicznych trzech fotografów: Władysława Sławnego, współzałożyciela i pierwszego szefa działu fotograficznego czasopisma "Świat", Jana Kosidowskiego i Wiesława Prażucha. W katalogu aukcyjnym, tak samo jak na zakończonej w maju wystawie, zestawione zostały zarówno zdjęcia opublikowane jak i te, które nie mogły dostać się do publicznego obiegu ze względu na cenzurę. Jak zapewniali przedstawiciele Desy Unicum: - Wystawione fotografie są przykładem wspaniałych dokumentacji, jakie powstawały w ramach polskiej szkoły fotoreportażu. Starannie wyselekcjonowanych 128 fotografii, które będzie można włączyć do swojej kolekcji, to limitowane edycje oznaczone wspólnie przez Muzeum Narodowe w Warszawie oraz Desę Unicum. Z limitowanych edycji w liczbie trzech, pięciu lub siedmiu egzemplarzy, wylicytowane zostały pierwsze egzemplarze z każdej edycji.

"Świat" jak "Life"

Ogólnopolski ilustrowany tygodnik społeczno-kulturalny "Świat", w którym ukazywały się zdjęcia nawiązywał formą i tematyką do amerykańskiego magazynu "Life". Pismo stanowiło bardzo ważny rozdział historii powojennej fotografii w Polsce. Prezentowane na jego łamach fotoreportaże wpisywały się w nurt europejskiej fotografii inspirowanej dokonaniami członków słynnej grupy Magnum. Jeden z jej założycieli, Henri Cartier- Bresson, znany Władysławowi Sławnemu, gościł w redakcji przy Nowym Świecie 58 dwukrotnie, w 1954 i 1956 roku. Te niezwykłe fotografie są bardzo wnikliwym dokumentem Polski z czasów Bieruta i Gomułki. Współpracujący z redakcją fotoreporterzy skupili się na obserwacji rzeczywistości, opowiadając o fotografowanych ludziach i sprawach ze szczerością i wrażliwością charakterystyczną dla fotoreportażu humanistycznego. - Choć efekty artystyczne nie były nadrzędnym celem fotoreporterów "Świata", ich prace często były analizowane przez współczesnych odbiorców pisma jako dzieła sztuki fotograficznej. Dziś ich wartość artystyczna jest niepodważalna - zapewnia Juliusz Windorbski, prezes zarządu Desy Unicum.

We własnym stylu

Fotografie prezentowane na aukcji pokazały wszechstronność oraz własny styl każdego z fotoreporterów. Spośród umieszczonych w katalogu obiektów można było wyróżnić następujące grupy tematyczne: eseje fotograficzne, fotoreportaże, cykle fotograficzne dokumentujące rytuały władzy oraz fotoreportaże z podróży zagranicznych (Egipt, Chiny, Mongolia, Indie, Ukraina).

Fot. Władysław (Wolf) Sławny/Muzeum Narodowe/Desa Unicum

Władysław Sławny wyemigrował w 1931 z Łodzi do Paryża, gdzie poświęcił się fotografii. W czasie II wojny światowej wstąpił do armii polskiej we Francji i walczył w bitwie o Narwik jako żołnierz Samodzielnej Brygady Strzelców Podhalańskich. Od 1945 kierował działem fotograficznym wydawanej w Paryżu "Gazety Polskiej". W 1950 przyjechał do Polski, aby tworzyć zespół fotoreporterów nowego tygodnika ilustrowanego "Świat". Prowadził dział fotograficzny pisma do 1957, kiedy postanowił powrócić do Paryża. We Francji nadal pozostawał związany z fotograficznym dziennikarstwem, które uprawiał w gazetach polonijnych oraz jako fotograf niezależny. W 1950 został członkiem Polskiego Związku Fotografików (potem ZPAF), a 17 marca 1968 został z niego usunięty.

Fot. Jan Kosidowski/Muzeum Narodowe/Desa Unicum

Jan Kosidowsk i służył w czasie II wojny światowej w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie. Wcielony do I Dywizji Pancernej gen. Stanisława Maczka walczył w Holandii. Fotografię studiował w Nowym Jorku, gdzie w 1950 otrzymał certyfikat ukończenia New York Institute of Photography w zakresie Professional Photography. W maju 1951 powrócił do Polski i został fotoreporterem w redakcji tygodnika ilustrowanego "Świat". Od 1957 kierował działem fotograficznym pisma. Po likwidacji tytułu w lipcu 1969 pracował krótko w agencji Interpress i w miesięczniku Polska (Wschód). W latach 1970-1983 pozostawał fotoreporterem tygodnika "Kobieta i Życie". W 1958 został członkiem Związku Polskich Artystów Fotografików. W 1963 otrzymał tytuł Artiste FIAP (Federation Internationale De L'Art Photographique). Publikował artykuły na temat dziejów fotografii, a w 1984 wydał książkę "Zawód: Fotoreporterzy".

Fot. Wiesław Prażuch/Muzeum Narodowe/Desa Unicum

Wiesław Prażuch doświadczenie w pracy z aparatem fotograficznym zdobywał podczas II wojny światowej - w profesjonalnym zakładzie fotograficznym w Pińczowie oraz jako fotograf w partyzanckich oddziałach na Kielecczyźnie. W latach 1951-1969 pracował jako fotoreporter w tygodniku ilustrowanym "Świat". Po likwidacji pisma związał się z "Dookoła Świata", a następnie - od grudnia 1972 - z tygodnikiem "Kobieta i Życie". W 1958 został członkiem Związku Polskich Artystów Fotografików. W 1963 otworzył pierwszą indywidualną wystawę fotografii "Z reportażu" w Galerii Kordegarda w Warszawie. W latach 1973-1976 pełnił funkcję prezesa Zarządu Głównego ZPAF, a następnie otrzymał godność członka honorowego Związku. W 1975 założył kwartalnik "Fotografia" i był jego redaktorem naczelnym do zamknięcia pisma w 1989 r. W 1991 r. został redaktorem oraz członkiem Rady Artystyczno-Programowej czasopisma "6 x 9".

Katalog aukcji i szczegóły, kliknij TUTAJ.

ZOBACZ GALERIĘ ZDJĘĆ, KLIKNIJ TUTAJ .

Więcej o: