Mark Bouton przez 30 lat pracował jako agent Federalnego Biura Śledczego (FBI), czyli amerykańskiej agencji rządowej, działającej na zasadzie służb specjalnych, które pilnują bezpieczeństwa kraju. Były agent przedstawił w magazynie Business Insider najbardziej charakterystyczne zachowania, po których można poznać, że ktoś cię okłamuje.
Ważna zasada
Były agent zaznacza, że zanim przystąpi się do oceniania, należy przypomnieć sobie, jak rozmówca zachowuje się, gdy jest zrelaksowany i na pewno mówi prawdę. Jeśli rozmawiasz z kimś pierwszy raz, zacznij od luźnej pogawędki i zadaj mu kilka niezobowiązujących pytań.
Obserwuj, w jaki sposób na nie odpowiada. Przyjrzyj się też, czy ma jakieś tiki lub charakterystyczne zachowania. Jeśli pojawiają się one u niego, gdy prowadzisz z nim luźną pogawędkę, będziesz już wiedział, że te zachowania nie świadczą o kłamstwie, ponieważ ta osoba właśnie tak zachowuje się w normalnych warunkach.
Dopiero po takich wstępnych obserwacjach Mark radzi zacząć rozmowę na poważniejsze tematy. Jeśli u rozmówcy pojawiły się nowe zachowania i tiki, możesz podejrzewać, że jesteś okłamywany.
Mark wymienił kilka najbardziej charakterystycznych zachowań, po których można rozpoznać, że ktoś cię okłamuje. Najwięcej o intencjach rozmówcy powiedzą ci jego oczy.
Czy te oczy mogą kłamać?
Jeśli jego spojrzenie osoby, z którą rozmawiasz, jest "rozbiegane", może oznaczać to, że nie czuje się ona komfortowo i pragnie uniknąć odpowiedzi na zadawane pytania. Zaniepokoić powinno cię także nagłe szybkie mruganie. Według Boutona:
Ludzie mrugają zwykle pięć lub sześć razy na minutę, lub raz na 10-12 sekund. Kiedy są zestresowani, np. gdy wiedzą, że za chwilę skłamią, mogą mrugać nawet pięć lub sześć razy z rzędu.
Bouton tłumaczy, że na częstotliwość mrugania wpływa poziom dopaminy (neuroprzekaźnika, który kontroluje procesy psychiczne), dlatego też warto dobrze poznać swojego rozmówcę – osoba chora na Parkinsona bowiem będzie mrugać rzadziej, niż osoba ze schizofrenią, u której poziom dopaminy jest większy. Zamknięcie oczu na chwilę (na 2 sekundy) także powinno cię zaniepokoić.
Obserwuj uważnie, w którą stronę kieruje się wzrok twojego rozmówcy, gdy odpowiada on na twoje pytania:
Kiedy zapytasz praworęczną osobę o coś, co widziała, a ona spojrzy w górę i w lewo, to wtedy naprawdę przypomina sobie to, o co zapytałeś. Jeśli jednak spojrzy w górę i w prawo, oznacza to, że właśnie wymyśla odpowiedź.
Ponadto, praworęczni ludzie patrzą w dół i na prawo, gdy kłamią na temat zapachów, czy odczuć. Mark zaznacza, że u leworęcznych osób mechanizm ten będzie działał na odwrót.
Ktoś się do ciebie uśmiecha, więc jesteś przekonany, że jest wobec ciebie szczery? Zamiast od razu to zakładać, lepiej popatrz na okolice oczu tej osoby. Jeśli wokół jej oczu nie pojawiają się zmarszczki, prawdopodobnie uśmiech jest fałszywy.
Mowa ciała
Choć z oczu wyczytasz najwięcej, nie bagatelizuj też mowy ciała. Twój rozmówca nagle zaczyna się drapać lub dotykać twarzy, choć nic na niej nie ma? To także może być oznaka kłamstwa.
Kłamcy mają również tendencję do przygryzania i zasysania ust, ponieważ te pod wpływem stresu szybciej wysychają. Według byłego agenta nieszczerą osobę możesz poznać po tym, że jest spocona. Fałsz zdradzą również rumieńce na policzkach. Czerwienienie się jest bowiem efektem działania adrenaliny.
Jeśli ktoś opowiada ci o czymś i jednocześnie kręci głową (wykonuje ruch oznaczający "nie"), prawdopodobnie cię okłamuje. Mark tłumaczy, że wynika to z działania podświadomości. Kłamca sam wie, że mówi nieprawdę, więc w jego podświadomości powstaje konflikt - podświadomość wpływa na zachowanie ciała i nie pozwala człowiekowi samemu zgodzić się z tym, co właśnie mówi.
