Ola Długołęcka, Kobieta.gazeta.pl: Nieustannie rekrutujesz, bierzesz udział w rozmowach kwalifikacyjnych. Czy CV kobiet różnią się od CV mężczyzn?
Justyna Dzieduszycka-Jędrach, dyrektor zarządzająca agencji social media obsługującej klientów korporacyjnych, między innymi branży kosmetycznej, spożywczej i farmaceutycznej: Same CV zbytnio się nie różnią - zazwyczaj są to fakty, opisy stanowisk, zainteresowania, które mogą nam powiedzieć coś dodatkowego o osobie, którą bierzemy pod uwagę w trakcie rekrutacji na dane stanowisko. Zwracamy uwagę na to, czy są tam frazesy typu "podróże, książki", czy coś rzeczywiście osobistego, co jakoś definiuje rekrutowaną osobę. Patrzymy też na zdjęcie i nie chodzi tu o to, jak dana osoba wygląda, tylko jakiego rodzaju jest to fotografia - czy typowo sztywne "sekretarskie" zdjęcie, czy z rodzaju tych bardzo wyluzowanych.
Czy zdarzyło się, że przez nietrafione zdjęcie ktoś nie dostał pracy?
- Nie, ale zasugerowałam jednej kandydatce zmianę zdjęcia na bardziej formalne, a mniej "instagramowe” w klimacie, ponieważ wiedziałam, że osoba, która będzie oglądać jej CV, jest tradycjonalistką.
Czy podczas spotkań weryfikujesz informacje napisane w CV? Zdarza się, że ktoś konfabuluje?
- Podczas spotkań prowadzę luźną rozmowę na temat dotychczasowego doświadczenia zawodowego kandydata lub kandydatki. I dotychczas nie przytrafiło nam się, by opisane w CV informacje nie były prawdziwe - to szybko można zweryfikować. Rekrutacje różnią się w zależności od stanowiska - łatwiej prowadzi się rozmowy, gdy szukamy osób prowadzących projekty, do kontaktu z klientami, bo one potrafią "się sprzedać”. Znacznie trudniej natomiast przebiega rekrutacja np. grafików. Wtedy niemal każdą informację trzeba z kandydata wyszarpywać. I dotyczy to zarówno kobiet, jak i mężczyzn.
Zanim kogoś zatrudnisz, posiłkujesz się rekomendacjami?
- Najczęściej zatrudniamy z polecenia, nawet bez wcześniejszego umieszczania ogłoszenia. Ale jeśli ktoś do nas trafia z tradycyjnej drogi rekrutacji, staram się zawsze dowiedzieć czegoś więcej na temat osoby, którą zamierzam zatrudnić. Szukam z nią wspólnych znajomych - na Facebooku lub w firmach, w których wcześniej pracowała, i wypytuję. Często właśnie ten etap ma największe znaczenie przy zatrudnianiu.
Zdarzały się nam sytuacje, gdy kandydat wypadł bardzo źle na rozmowie kwalifikacyjnej, ale siła rekomendacji była tak duża, że został zatrudniony. I nigdy nie żałowaliśmy tych decyzji. Zdarzyło się też kilka razy, że zostaliśmy przestrzeżeni przed zatrudnianiem danej osoby, np. dowiedziałam się, że kandydatka skłóciła poprzedni zespół ze sobą, a inna nie wypełniała swoich obowiązków, tylko markowała pracę.
Jak na rozmowie wypadają mężczyźni, a jak kobiety?
- Mężczyźni często są bardziej pewni siebie, nawet jeśli mają doświadczenie znacznie mniejsze niż kobiety startujące w tej samej rekrutacji. Opowiadają o swoich dokonaniach w otwarty sposób i nie wstydzą się wskazać swoich sukcesów. Czasami odbieram to jako arogancję. Zdarzały się nam też rozmowy, w czasie których miałam wrażenie, że kandydat jest wręcz obrażony, że śmiem zadawać mu pytania.
Nie jest tak, że wszystkie kandydatki są nieśmiałe lub skryte. Zdarzały się nam kobiety bardziej śmiałe i pewne swoich umiejętności niż kontrkandydaci, jednak gdybym miała generalizować, to mężczyźni zazwyczaj startują z większym przekonaniem co do swoich kwalifikacji.
O co na rozmowie kwalifikacyjnej pytają kobiety, a o co mężczyźni?
- Mężczyźni pytają nas o warunki pracy, finanse, możliwości rozwoju. Kobiety o klientów, projekty, nad którymi będą pracowały, sprawdzają, czy będą się dobrze czuły w danym obszarze biznesowym. Panie o rozwój też pytają, ale o finansach nie lubią rozmawiać i odnoszę wrażenie, że stresują się tym pytaniem zdecydowanie bardziej niż mężczyźni.
Czy kobiety dwudziestokilkuletnie, które wchodzą teraz na rynek pracy, zachowują się w podobny sposób?
- Z tym pokoleniem w ogóle jest zabawnie, i to dotyczy obu płci. Część osób oczywiście nie różni się od starszych wiekiem i stażem pracowników i być może krzywdzące jest takie generalizowanie, ale część osób, która przychodzi na rekrutację, ma bardzo roszczeniową postawę. Chcą prowadzić zespoły, szybko awansować, informują nas o tym, że wcześnie rano do pracy nie lubią przychodzić, więc 9 raczej odpada.
Część osób strzela sumy z sufitu, wyliczają: "Potrzebuję dwa tysiące złotych na wynajem mieszkania w Warszawie, dwa tysiące złotych na życie, jedzenie, no i jeszcze z jeden–dwa tysiące złotych dla siebie na wydatki i oszczędności, więc interesuje mnie kwota około pięciu tysięcy na rękę". I ja rozumiem te potrzeby, ale jeśli ktoś ma dwadzieścia kilka lat, nigdzie wcześniej nie pracował, odbył tylko staże studenckie lub chwytał się dorywczych zajęć, to nie jest to realistyczny pułap startowy.
Dużo osób znika po otrzymaniu zadania, które zawsze wysyłamy po rozmowie - nawet nie odpiszą, że nie są zainteresowane dalszą rekrutacją. Słyszałam o przypadkach, kiedy znikali także już zatrudnieni zaledwie po kilku dniach pracy - po prostu nie pojawiali się w biurze.
Więc gdybym miała generalizować, to młode pokolenie kandydatów często nie ma w sobie tej obowiązkowości, którą mają starsi pracownicy.
Wróćmy jeszcze do oczekiwań finansowych. Jak bardzo są on rozbieżne w przypadku kobiet i mężczyzn?
- Są gigantyczne. Na to samo stanowisko często startują osoby z bardzo podobnym doświadczeniem i planowanymi obowiązkami, ale z diametralnie różnymi oczekiwaniami finansowymi. Kobiety niemal zawsze podają mniejsze sumy wynagrodzenia. Nie mówię o kilkuset złotych, a kilku tysiącach różnicy! Przykładowo: kobieta z 2-3-letnim doświadczeniem we współpracy z klientem mówi o ok. 3 tys. zł netto, mężczyzna z 1-2-letnim doświadczeniem już prosi o 5-6 tys. zł lub więcej.
Z czego wynika ta rozbieżność?
- Może z poczucia własnej wartości? Może z posiadanych informacji o tym, ile zarabiają kumple lub koleżanki? Może wpływ ma to, że mężczyźni cały czas są postrzegani jako mniejsze "ryzyko" dla pracodawcy - nie zajdą w ciążę, nie pójdą na kilka macierzyńskich z kolei, być może nie będą się zwalniać z pracy, gdy dziecko jest chore. To wszystko sprawia, że panowie czują się pewniejsi siebie. Kobiety, które są przebojowe i przekonujące, często odbierane są z kolei jako agresywne i napastliwe, może więc nie mają śmiałości zapytać o więcej.
Czy masz poczucie, że za wynagrodzeniem, które dasz mężczyźnie, stoi lepsza jakość jego pracy, większe zaangażowanie?
- Zdecydowanie nie. To zależy od człowieka, a nie od płci. Nie godzę się płacić więcej tylko dlatego, że ktoś jest płci męskiej. Umiejętności, doświadczenie, cechy personalne są dla nas ważniejsze.
Czy zdarza ci się studzić mężczyzn albo motywować kobiety – mówić im, że żądają za dużo albo za mało?
- Zdarzyło nam się powiedzieć: "To za mało" i zaoferować więcej. Nie tłumaczyliśmy jednak tego płcią, a zarobkami na danym stanowisku u nas w firmie. Zawsze mamy orientacyjną kwotę przygotowaną na stanowisko (na podstawie doświadczenia, naszych możliwości finansowych i proporcjonalnie do reszty zespołu) i jej się trzymamy, ewentualnie elastycznie ją powiększając w miarę możliwości, gdy kandydat jest wyjątkowo obiecujący. Mężczyznom zazwyczaj nie mówiliśmy, że proszą o zbyt wiele w stosunku do kobiet, które z nimi rywalizują w danej rekrutacji. Wychodzimy z założenia, że rynek sam to zweryfikuje.
