Rozwód kościelny, czyli unieważnienie małżeństwa. Jak uzyskać rozwód kościelny?

Rozwód kościelny, prawidłowo określany jako unieważnienie małżeństwa, jest coraz częstszą praktyką w Kościele katolickim. Co należy zrobić i jakie warunki spełnić, żeby móc go uzyskać?

Jak uzyskać rozwód kościelny? Z punktu widzenia prawa Kościoła katolickiego, ściśle rozumiany rozwód nie istnieje, bo raz zawarte małżeństwo jest nierozerwalne. Czasami bywa jednak tak, że nie zostały dopełnione warunki niezbędne do tego, aby małżeństwo było ważne.

Rozwód kościelny warunki: podstawowe informacje o unieważnieniu małżeństwa

Wówczas mówi się o unieważnieniu małżeństwa, jednak również takie określenie nie zawiera w sobie całego sensu tego procesu. Jeżeli ważne warunki, konieczne dla zawarcia małżeństwa nie zostały dopełnione, skutkuje to tak, jakby związku dwojga ludzi nigdy nie było. W Kościele katolickim wyróżnia się dwa rodzaje sakramentów małżeństwa:

• ślub konkordatowy (rodzaj ślubu mieszanego - nie ma potrzeby odbycia osobnego aktu ślubu cywilnego przed urzędnikiem),
• ślub kościelny bez skutków cywilnych (rodzaj ślubu wyznaniowego;  potrzebna jest w takim przypadku dyspensa).

Rozwód kościelny warunki

Bardzo duży nacisk kładzie się na odpowiedni wywiad. Rozwód kościelny jest możliwy wtedy, gdy nie zostały dopełnione niezbędne wymagania dla zawarcia małżeństwa. Zalicza się do nich: 

• przeszkody do zawarcia małżeństwa,
• występuje wada zgody małżeńskiej,
• występują braki w formie zawarcia małżeństwa.

Rozwód kościelny powody. Jakie konkretnie muszą się pojawić, by małżeństwo nie było ważne?

Rozwód kościelny możliwy jest wtedy, gdy wystąpiła przeszkoda do zawarcia małżeństwa. Kodeks Prawa Kanonicznego (1083-1094) wymienia wśród nich przede wszystkim:

• wiek kobiety niższy niż 14 lat i mężczyzny niższy niż 16 lat (Konferencja Episkopatu Polski ustaliła, że jest to 18 lat; dla kobiety w szczególnych przypadkach 16);
• niepłodność (chyba, że jest wiadoma stronom);
• pozostawanie w zawartym już związku małżeńskim (bigamia);
• małżeństwo z osobą bez chrztu (wyjątkiem jest dyspensa od biskupa);
• otrzymanie wcześniej święceń przez jedną ze stron;
• złożenie publicznie ślubów czystości w instytucie zakonnym przez jedną ze stron;
• uprowadzenie kobiety przez mężczyznę, chyba, że po uwolnieniu wyrazi ona zgodę na ślub;
• morderstwo lub udział w morderstwie współmałżonka osoby, z którą pragnie się zawrzeć ślub;
• pokrewieństwo pomiędzy zstępnymi i wstępnymi, oraz do czwartego pokolenia w linii bocznej (trzeci i czwarty stopień w linii bocznej podlega dyspensie udzielanej przez biskupa);
• powinowactwo w linii prostej;
• przyzwoitość publiczna np. notoryczny konkubinat;
• pokrewieństwo prawne.

Rozwód kościelny wydawany jest także w wyniku wady zgody małżeńskiej. Katalog powodów do stwierdzenia nieważności małżeństwa jest w tym przypadku szeroki i obejmuje:

• poważny brak rozeznania co do praw i obowiązków małżeńskich;
• brak wiedzy odnośnie tego, że w małżeństwie występuje współżycie;
• brak świadomości cech związku małżeńskiego (np. jego nierozerwalności, jedności itd.);
• niezdolność do podjęcia istotnych obowiązków małżeńskich z przyczyn natury psychicznej;
• poziom intelektualny małżonka nie pozwala na ocenę sytuacji;
• błąd co do osoby - zatajona jest tożsamość drugiej osoby;
• małżeństwo zawarte jest pod przymusem lub groźbą;
• przysięga jest symulowana;
• cel zawarcia ślubu jest niegodziwy;
• ślub zawarty jest podstępem.

Zawarcie ślubu podstępem zawiera w sobie kilka szczegółowych przyczyn. Będzie to między innymi: ukrycie niepłodności, zatajenie przekonań religijnych, obciążenia moralne (np. uprawianie prostytucji), choroba fizyczna lub psychiczna, ukrycie posiadania potomstwa czy uzależnienia.

Rozwód kościelny następuje także przy wadach w formie zawarcia małżeństwa: gdy nie jest prowadzone przez miejscowego biskupa, proboszcza lub księdza przez nich delegowanego i dwóch świadków. 

Rozwód kościelny zdrada. Czy zdrada unieważnia małżeństwo?

Czy zdrada może stać się powodem unieważnienia małżeństwa? Sądy kościelne bardzo rzadko wydają stwierdzenia nieważności małżeństwa z powodu zdrady - jeśli tak się dzieje, muszą istnieć dodatkowe okoliczności. Zaleceniem w takiej sytuacji jest wówczas separacja. 

Jak uzyskać rozwód kościelny? Jak się odbywa?

Jak przebiega rozwód kościelny? Wyróżnia się kilka etapów w staraniach o uzyskanie nieważności małżeństwa:

1. Skonsultowanie sprawy z kancelarią prawa kościelnego;
2. Przygotowanie, złożenie i przyjęcie skargi przez sąd kościelny,
3. Ustalenie przedmiotu sporu,
4. Przesłuchania, wysłuchanie stron, badania psychologiczne,
5. Publikacja akt sprawy;
6. Głos obrońcy węzła małżeńskiego;
7. Wyrok;
8. Apelacja.

Rozwód kościelny koszty. Ile kosztuje rozwód kościelny?

Rozwód kościelny wiąże się z dwoma rodzajami opłat:

• koszty procesowe ustalane przez sąd kościelny;
• koszty konsultacji prawniczych.

Koszty procesowe opłaca się według stawki zryczałtowanej, która wynosi od 1000 do 3000 złotych w zależności od diecezji lub na podstawie miesięcznego wynagrodzenia wnioskodawcy. Koszty konsultacji prawniczych są różne w zależności od doświadczenia adwokata (kompetencje, staż, ilość przeprowadzonych procesów), zakresu prac, odpowiedzialności i miasta, w którym odbywa się proces. W przypadku kosztów prawniczych trudno jest o jednoznaczne określenie stawki.