Mikołajki 2020: skąd wziął się zwyczaj obdarowywania prezentami przez Mikołaja?

Mikołajki 2020 już tuż, tuż. Czy wiesz skąd wzięła się tradycja ich obchodzenia? Kim był święty Mikołaj?

Święty Mikołaj: co to za postać i dlaczego właśnie on obdarowuje prezentami?

6 grudnia każdego roku obchodzimy imieniny Mikołaja. Jest to związane z przypadającym w tym dniu wspomnieniem świętego Mikołaja z Miry, który czczony jest przez katolików i prawosławnych. W dniu tym pielęgnowany jest też zwyczaj obdarowywania bliskich, a zwłaszcza dzieci prezentami pochodzącymi od Mikołaja. Kim był Mikołaj i jak to się stało, że został patronem jednego z najbardziej oczekiwanych dni w roku?

Otóż Mikołaj urodził się około 270 roku w Patrze, która był portowym miastem Licji. Niewiele jest przekazów na temat jego wczesnego życia. Wiadomo natomiast, że został on biskupem Miry i jako taki zasłynął swoim dobrym sercem i wielką pomocą dla ludzi ubogich, których nie brakowało w tamtym okresie. Mikołaj zawsze stawał w obronie pokrzywdzonych i słabszych. Choć trudno szukać potwierdzonych źródeł informacji o świętym to funkcjonuje wiele legend związanych z jego osobą, jak choćby ta gdy miał uratować od śmierci kilku żołnierzy udowadniając ich niewinność, czy ta gdy ufundował posag córkom sąsiada, by uchronić je przed oddaniem do domu publicznego. 

W tradycji chrześcijańskiej Mikołaj uznany jest za świętego i cudotwórcę. Największym katolickim ośrodkiem jego kultu jest włoska wyspa Bari. Mikołaj uznany jest za patrona dzieci, stąd też wywodzi się tradycja obdarowywania najmłodszych upominkami w wigilię jego imienin. Udokumentowane przykłady pielęgnowania tej tradycji pochodzą z okolic XV wieku, kiedy to siostry zakonne podrzucały ubogim dzieciom upominki w wieczór 5 grudnia. 

Mikołajki: co to za święto?

To, czym są mikołajki, wie chyba każde dziecko. We współczesnych czasach zwyczaj ten to przede wszystkim święto dzieci, które cały rok wyczekują na ten magiczny wieczór. Otrzymują wówczas wymarzone prezenty, a te mniej grzeczne czasami znajdują w worku świętego Mikołaja rózgę. Wielu z nich udaje się "spotkać" z rozdającym upominki świętym, który pyta je o to co dobrego zrobiły w trakcie ubiegłego roku. Większości jednak "nie udaje się dogonić" rozdającego prezenty świętego, który w ten jeden wieczór musi przecież odwiedzić wszystkie grzeczne dzieci na świecie. 

Zwyczaj organizowania mikołajek funkcjonuje też w większości polskich szkół i przedszkoli. W zależności od wieku dzieci, to rodzice przygotowują jednakowe paczki dla swoich pociech, które w szkole rozdaje im Mikołaj, albo sami uczniowie kupują sobie nawzajem drobne upominki. Tego typu działania na pewno wzmacniają więzi w grupie rówieśniczej i wpływają na jej lepszą integrację.

Nie da się ukryć tego, że mikołajki z roku na rok są coraz bardziej skomercjalizowane. Nawet tradycyjny wygląd świętego rozdającego prezenty na przestrzeni lat uległ zmianie. Zgodnie z tym, że św. Mikołaj był biskupem w jego stroju nie powinno zabraknąć mitry (czyli charakterystycznej wysokiej, trójkątne u góry czapki) oraz wysokiego pastorału (czyli ozdobnego kija pasterskiego, który jest jednym z symboli władzy biskupiej). Takich elementów trudno wypatrzyć u "teraźniejszych Mikołajów". Piękną, ozdobną szatę biskupią zastąpił popularny czerwony strój z białym futerkiem i znana wszystkim czapka z puszystym pomponem.

Mikołajki 2020: kiedy wypadają?

Kiedy wypadają mikołajki 2020? W zależności od regionu i tradycji obchodzenia mikołajek w danej rodzinie, część dzieci znajduje swoje prezenty już w wieczór 5 grudnia, czyli w wigilię imienin św. Mikołaja. Pozostałe zazwyczaj cieszyć mogą się swoimi podarunkami już nazajutrz rano. Mikołajki 2020 przypadają tradycyjnie 6 grudnia, czyli w niedzielę. 

W wielu miastach z tej okazji odbywały się specjalne parady, koncerty i inne wydarzenia kulturalne skierowane zarówno do małych, jak i nieco starszych widzów. Jednak w tym roku ze względu na stan epidemiczny utrzymujący się już od wielu miesięcy tego typu przedsięwzięcia nie dojdą do skutku, a świętowanie mikołajek trzeba ograniczyć do imprezy w gronie najbliższych domowników.