Z jakimi trudnościami muszą mierzyć się osoby z niepełnosprawnościami podczas szukania pracy?
Iga Jendrych: Wyzwania w poszukiwaniu pracy przez osoby z niepełnosprawnościami (OzN) mają dwa źródła - lęk samych kandydatów i ich bliskich oraz obawy ze strony pracodawców. W pierwszym przypadku mowa m.in. o strachu przed podjęciem pracy i rezygnacji z pewnego zabezpieczenia finansowego w postaci renty (tzw. pułapka rentowa), a także wątpliwościach co do własnych kompetencji, czy też obawa przed negatywną oceną przyszłych współpracowników. Niepewności nie brakuje również po stronie pracodawców. Wielu z nich obawia się wysokich kosztów dostosowania stanowiska i miejsca pracy do potrzeb OzN oraz absencji pracownika, mylnie kojarząc niepełnosprawność z chorobą i koniecznością częstego przebywania na zwolnieniu lekarskim. Wyzwaniem, z jakim mierzą się osoby z niepełnosprawnościami podczas szukania pracy, jest także fakt niskiej społecznej świadomości w tym zakresie. W wielu przypadkach niepełnosprawność nie ma żadnego wpływu na pracę, kiedy indziej może wykluczać zdolność do wykonywania pewnych czynności, przy czym umożliwiać realizację innych. Kluczem jest w tym przypadku edukacja społeczeństwa (w tym pracodawców) i zrozumienie zróżnicowania w zakresie stopnia niepełnosprawności oraz jego wpływu na pracę.
Jakie szanse daje OzN program "CzekoSprawni"?
Aleksandra Roszczyńska: Program CzekoSprawni to wyraz otwartości Wedla na zatrudnienie osób z niepełnosprawnościami i zaproszenie dla nich do aplikowania. Dostrzegamy prawne i organizacyjne wyzwania w zatrudnianiu OzN, ale chcemy działać na rzecz ich niwelowania i zwiększenia dostępności pracy dla tej grupy społecznej w naszych strukturach. W obszarze pracy na produkcji identyfikujemy określone obszary i linie produkcyjne, gdzie będzie to możliwe. Prowadzimy również wewnętrzne szkolenia dla naszej kadry menadżerskiej. W przypadku pracy biurowej, OzN pracują głównie w formie telepracy. Wierzymy, że dzięki powstaniu programu i jego promocji na zewnątrz, informacja o otwartości firmy do zatrudniania osób z niepełnosprawnościami dotrze do kolejnych kandydatów. Co ważne, w ramach nasz programu nie tworzymy sztucznych stanowisk, ale szukamy kandydata, który odpowiada na nasze biznesowe potrzeby, jednocześnie umożliwiające mu rozwój.
)
Przed jakimi wyzwaniami staje pracodawca zatrudniający OzN? Jakie szkolenie odbywają, jak przygotowywani są pracownicy? Czy przed nimi stoją jakieś wyzwania?
A.R.: W mojej ocenie głównym wyzwaniem pracodawcy zatrudniającego OzN jest odpowiednie przygotowanie swojej organizacji do tego procesu. Wiele firm obawia się i zniechęca ilością czasu, jaki trzeba na to poświęcić. W Wedlu zaczęliśmy od obserwacji firmy przez pryzmat naszych pracowników z niepełnosprawnościami oraz ich bezpośrednich przełożonych, którzy na podstawie własnego przykładu wskazywali na obszary wymagające zmian, a dzięki swojej wiedzy i doświadczeniu edukowali współpracowników. Zaczęliśmy w ten sposób naukę od "własnego podwórka", wyciągając wnioski do kolejnych etapów rozwoju programu.
Start programu CzekoSprawni poprzedziły niemal roczne przygotowania, w ramach których stworzono m.in. materiały edukacyjne i cały proces wdrożenia OzN do organizacji, a także plan szkoleń kadry menadżerskiej i współpracowników OzN. Prace w ramach programu koordynowane są przez dedykowanych pracowników działu HR oraz wspierane przez cross-funkcyjny zespół składający się z przedstawicieli kluczowych obszarów w organizacji.
Czego można nauczyć się w pracy od OzN?
A.R.: Społeczność Wedlowska cechuje się dużą różnorodnością pod kątem płci, wieku, stażu pracy. Cenimy różnorodność pracowników. Wierzymy, że każdy wnosi do organizacji coś innego - nowe kompetencje, wiedzę i punkt widzenia. Jak w Mieszance Wedlowskiej, doskonały smak całości bierze się z odmienności każdego z elementów. W tym kontekście dostrzegamy potencjał osób z niepełnosprawnościami. Praca z OzN to bowiem dla organizacji nie tylko korzyść w postaci budowania zróżnicowanych, bardziej wydajnych i kreatywnych zespołów. To również duża dawka pozytywnej energii dla współpracowników, którzy mają okazję obserwować, ile satysfakcji daje OzN odkrywanie i uwalnianie swojego potencjału. Współpraca z OzN to też nauka wychodzenia ze swojej strefy komfortu i przełamywania barier oraz otwartości na zmianę perspektywy.
Od kiedy Wasza firma zatrudnia OzN? Jakiego rodzaju niepełnosprawności posiadają Państwa pracownicy? Jakie stanowiska zajmują OzN w Państwa firmie?
A.R.: W Wedlu, zarówno w obszarze produkcji, jak i w różnych działach naszego biura od lat pracują osoby z różnymi rodzajami i stopniami niepełnosprawności. Obecnie zatrudniamy 15 osób z niepełnosprawnościami, co stanowi około 1% naszej załogi i planujemy sukcesywnie zwiększać tę liczbę. Niezależnie od miejsca pracy, najważniejsze przy zatrudnianiu są dla nas kompetencje i doświadczenie pracowników. Jeśli mowa o biurze to osoby z niepełnosprawnościami pracują głównie w formie telepracy, a w biurze pojawiają się okazjonalnie. Jesteśmy otwarci na różne rozwiązania w zakresie form zatrudnienia.
Jeśli mowa o pracy w fabryce, to funkcjonowanie części produkcyjnej ma swoją specyfikę. To praca fizyczna, organizowana w systemie zmianowym, czasem również w godzinach nocnych, a niektóre stanowiska wymagają specyficznych predyspozycji. Ze względu na potrzeby osób z niepełnosprawnościami, wynikające z indywidualnych możliwości i ograniczeń, ale także z przepisów prawa pracy czy BHP, ich praca w obszarze produkcyjnym nie zawsze jest możliwa. W ramach programu CzekoSprawni dokładamy starań, aby dostosować ten obszar do przyjęcia pracowników z niepełnosprawnościami.
)
Czy trzeba jakoś odpowiednio przygotować zakład pracy, by mogły pracować w nim OzN?
A.R.: Wymagany poziom dostosowania zakładu pracy zależy od rodzaju i stopnia niepełnosprawności pracowników. Aspekt gotowości architektonicznej na przyjęcie do pracy OzN to jedna z kluczowych obaw pracodawców. Niemniej, często wspomniane dostosowanie nie musi oznaczać wielkich, rewolucyjnych zmian, a przeświadczenie o konieczności gruntownego remontu stanowi kolejny mit w kwestii zatrudniania osób z niepełnosprawnościami.
W przypadku Wedla, niezmiennie od lat 30-stych XX wieku fabryka znajduje się w tym samym miejscu na warszawskiej Pradze, z czego jesteśmy niezwykle dumni. Zakład jest wprawdzie objęty nadzorem konserwatora zabytków, co wiąże się z pewnymi ograniczeniami w kontekście modernizacji, jednak w miarę możliwości staramy się wprowadzać rozwiązania, które są przyjazne dla osób z niepełnosprawnościami, m.in. windę czy przystosowane toalety. O potrzebach OzN pamiętamy również przy prowadzonej obecnie rewitalizacji przestrzeni biurowych, a w wewnętrznych konsultacjach i spotkaniach warsztatowych biorą udział nasi pracownicy z niepełnosprawnościami.
W jaki sposób mobilizuje się OzN do rozwoju zawodowego?
I.J.: Mobilizacja zawodowa osób z niepełnosprawnościami to wielkie i ważne zadanie, w którym wiodą prym NGO’sy. Łączą kandydatów z pracodawcami, rekrutują, szkolą, udzielają porad i wsparcia. Od kilku lat coraz więcej firm dostrzega wagę różnorodności w swojej organizacji i coraz aktywniej angażuje się w zatrudnianie OzN. W przypadku Wedla tym, co bardzo cenię, jest fakt jednakowego traktowania wszystkich pracowników – od etapu rekrutacji, przez wymagania względem pracy, możliwość korzystania z programów rozwojowych czy procesu oceny postępów pracy. Jednocześnie w firmie obecne są rozwiązania ułatwiające godzenie życia zawodowego z prywatnym oraz inspirujące do rozwoju. Poza bogatym pakietem świadczeń pracowniczych, Wedel oferuje szeroką paletę dodatków tailor-made, wynikających z reagowania na wyzwania, z jakimi na co dzień mierzą się pracownicy w aktualnej, dynamicznie zmieniającej się rzeczywistości. Bardzo ważną rolę w mobilizacji OzN do rozwoju zawodowego pełnią kampanie społeczne i rozwiązania systemowe, które nie tylko ośmielają i aktywizują samych kandydatów, ale również wspierają gotowość organizacji do otwarcia się na zatrudnianie pracowników z niepełnosprawnościami.
Odpowiedzi udzieliły: Iga Jendrych, Specjalistka Komunikacji i Edukacji CSR w firmie Wedel oraz Aleksandra Roszczyńska, HR Manager w firmie Wedel
