Nie można jednak powiedzieć jednoznacznie, że jest zły - pełni ważne funkcje w organizmie. Dostarcza energii, chroni organizm przed chłodem, narządy przed urazami mechanicznymi, a skórę przed wysychaniem. Umożliwia też sprawną pracę układu nerwowego. Z tłuszczów powinno pochodzić do 30 proc. dostarczanej energii. wartość energetyczna: 9 kcal w 1 gramie
Rola tłuszczów:
- Są budulcem błon komórkowych.
- Są źródłem energii dla tkanek i narządów.
- Są źródłem niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (czyli kwasów wielonienasyconych, które nie mogą być syntetyzowane w organizmie).
- Biorą udział w syntezie niektórych hormonów.
- Usprawniają działanie układu nerwowego.
- Wpływają na stan skóry i włosów.
- Umożliwiają przyswajanie witamin A, D, E i K, które rozpuszczają się w tłuszczach.
- Ułatwiają przełykanie pokarmów i odczuwanie smaku.
- Hamują skurcze żołądka i wydzielanie kwaśnego soku żołądkowego.
- Umożliwiają gromadzenie energii.
- Jako tłuszcz podskórny chronią przed nadmierną utratą ciepła.
- Jako tłuszcz okołonarządowy stanowią ochronę przed urazami mechanicznymi organów.
Rodzaje tłuszczów:
Tłuszcze składają się z kwasów tłuszczowych, a te (w zależności od źródła pochodzenia) występują w trzech formach:
** kwasy nasycone - najczęściej pochodzenia zwierzęcego, o stałej konsystencji,
** kwasy jednonienasycone - najczęściej pochodzenia roślinnego, o płynnej konsystencji,
** kwasy wielonienasycone - najczęściej pochodzenia roślinnego, o płynnej konsystencji.
Nienasycone kwasy tłuszczowe są potrzebne do prawidłowego transportu lipidów we krwi, odgrywają istotną rolę w transporcie i metabolizmie cholesterolu, obniżając jego zawartość we krwi, hamują proces agregacji płytek krwi, a więc zapobiegają powstawaniu zakrzepów naczyniowych, nadciśnieniu tętniczemu krwi, są niezbędnymi składnikami budulcowymi komórek.
Tłuszcze wielonienasycone dzielą się na dwie rodziny - omega-6 i omega-3. Zazwyczaj dostarczamy sobie wystarczająco dużo tłuszczów omega-6, ponieważ spożywamy dużo olejów roślinnych. Natomiast zwykle brakuje nam tłuszczów omega-3, bo jemy za mało ryb, szczególnie tłustych morskich (halibut, łosoś). Tymczasem ta rodzina tłuszczów odgrywa ważną rolę w utrzymywaniu prawidłowej pracy mózgu i oczu oraz korzystnie wpływa na układ krążenia.
Kwasy tłuszczowe wielonienasycone mogą występować w dwóch postaciach przestrzennych - formie "cis" oraz "trans". Większość tłuszczów wielonienasyconych ma formę "cis", ale mięso i mleko krowie oraz produkty zawierające oleje utwardzane (np. herbatniki) mogą zawierać tłuszcze w postaci "trans". Podobnie jak nasycone kwasy tłuszczowe są one niezdrowe - podwyższają stężenie cholesterolu w surowicy krwi.
Zdrowy wybór
Wybieramy tłuszcze wielo- i jednonienasycone, ograniczamy nasycone i unikamy tłuszczów trans. Z tłuszczów nasyconych powinno pochodzić nie więcej niż 10 proc. dziennie dostarczanej energii, a pozostałe 20 proc. - z kwasów tłuszczowych jedno- i wielonienasyconych.
Tłuszcze występują w postaci widocznej (olej, oliwa, masło, smalec) i niewidocznej (np. w mleku, orzechach, mięsie, słodyczach). Na tę drugą formę musimy uważać szczególnie - aż 55 proc. ogółu tłuszczu spożywamy właśnie w jego ukrytej postaci. Dlatego tak ważne jest, żebyśmy się nauczyli umiejętnie wybierać produkty, które jemy.
Tekst pochodzi z książki "Sekrety skutecznej diety"
