Dlaczego ukraińskie mamy boją się szczepień? Jak pomóc im poszerzyć wiedzę i dać poczucie bezpieczeństwa w nowym kraju?

Nieznajomość polskiego kalendarza szczepień, zbyt mało informacji w języku ukraińskim czy w końcu brak wiedzy na temat odpłatności szczepień to jedne z największych obaw ukraińskich mam. Z myślą o nich Fundacja Instytutu Matki i Dziecka oraz UNICEF prowadzą kampanię edukacyjno - informacyjną Powiedz TAK Szczepieniom. W ramach projektu stworzono specjalną stronę internetową oraz infolinię, gdzie porozmawiać można z lekarzami, pielęgniarkami czy psychologami, również w języku ukraińskim.

Rozpoczęcie nowego życia w innym kraju nigdy nie jest łatwe. Jednak w przypadku kobiet, które trafiły do Polski uciekając przed wojną w Ukrainie, sytuacja jeszcze bardziej się komplikuje. Poza oczywistymi kwestiami, czyli barierą językową i różnicami kulturowymi, dochodzą bowiem czynniki związane bezpośrednio z wojną. To kryzys zdrowia psychicznego, traumy, uczucie bezradności i samotności. To zupełnie naturalne emocje, które nikogo nie powinny dziwić. Wsparcie, jakie Polacy kierują w stronę rodzin uchodźczych z Ukrainy, wciąż jest ogromne. To nie tylko datki na rozmaite zbiórki finansowe i rzeczowe, ale także i pomoc w znalezieniu pracy czy lokum, w którym mama może odzyskać spokój i zaplanować dalsze kroki, w tym odpowiednią opiekę zdrowotną dla siebie i dzieci.

Wiele uchodźczyń nie ma pojęcia, jak uzyskać dostęp do lekarza pierwszego kontaktu. Niektóre obawiają się, że usługa ta jest płatna, inne z kolei nie wiedzą, jak zapisać się do przychodni i jakie dokumenty trzeba ze sobą zabrać. Dużym kłopotem dla nich są zwłaszcza szczepienia dzieci. Wiąże się to przede wszystkim z różnicami w organizacji systemu opieki zdrowotnej. W Ukrainie mamy właściwie nie muszą myśleć o szczepieniach. Podczas każdej wizyty lekarz przypomina im bowiem o tej konieczności, aż do skutku. Ze względu na to, większość z nich nie ma pojęcia o obowiązującym kalendarzu szczepień w Ukrainie, a tym bardziej w Polsce.

Konieczność szczepień rodzi również wiele wątpliwości. Z badań fokusowych, w ramach których przeprowadzono rozmowy z ukraińskimi mamami, wynika, że duża część z nich nie wie, jak postępować w przypadku odczynu poszczepiennego czy sytuacji krytycznych. Panie nie mają wątpliwości, że informacje te powinny być przekazywane w języku ukraińskim, najlepiej w formie elektronicznej, do której zawsze mogą zajrzeć.

Shutterstock aut. George Rudy 

Z myślą o wszystkich ukraińskich mamach powstała kampania edukacyjno - informacyjna Powiedz TAK Szczepieniom. Jej organizatorami są Fundacja Instytutu Matki i Dziecka oraz UNICEF. Kampania ma na celu poszerzenie wiedzy ukraińskich kobiet na temat obowiązkowych szczepień ochronnych dzieci ujętych w polskim Programie Szczepień Ochronnych, a tym samym wzrost wskaźnika szczepień wśród ukraińskich maluchów w wieku od 6 do 60 miesięcy.

Do projektu zaproszono lekarzy, pielęgniarki oraz psychologów, którzy na co dzień pracują z pacjentami z Ukrainy. Najważniejszym elementem kampanii Powiedz TAK Szczepieniom jest jednak możliwość rozmowy z ekspertami. W tym celu powstał specjalny live chat oraz linia telefoniczna języku ukraińskim. Na ukraińskie mamy czeka także specjalna strona internetowa https://szczepieniaua.pl/ua/, na której mogą one znaleźć praktyczne informacje jak zapisać dziecko na szczepienie, które szczepienia są obowiązkowe, a które zalecane i jakie są różnice między ukraińskimi i polskimi kalendarzami szczepień obowiązkowych. Jedna z zakładek została poświęcona obalaniu najczęstszych mitów krążących wokół tematu szczepień ochronnych dzieci. W ramach akcji powstały również m.in. plakaty, broszury, ulotki i naklejki edukacyjne w języku ukraińskim.

Akcja skierowana jest oczywiście do ukraińskich mam, jednak warto, aby zapoznały się z nią także Polki. Od czasu wybuchu wojny, polską granicę przekroczyło kilka milionów Ukrainek. Spotykamy je praktycznie wszędzie. W sklepach, żłobkach, przedszkolach czy na placu zabaw. Każda, nawet krótka i niezobowiązująca, rozmowa jest dobrą okazją do tego, aby poinformować ukraińskie mamy o możliwości wsparcia w ramach kampanii Powiedz TAK Szczepieniom. W końcu nikt tak dobrze nie rozumie troski o dobro malucha, jak inna mama.

Jak wyglądają prawa i obowiązki uchodźców na temat szczepień dla dzieci? Program Szczepień Ochronnych aktywuje się po 3 miesiącach pobytu w Polsce. Wszystkie szczepienia obowiązkowe są dla uchodźców bezpłatne w poradniach Podstawowej Opieki Zdrowotnej. Dotyczy to wszystkich pacjentów, nawet tych nieobjętych ubezpieczeniem zdrowotnym. Warto wiedzieć, że nie ma obowiązku tłumaczenia przez tłumacza przysięgłego karty szczepień sporządzonej przez lekarza za granicą. Z kolei w przypadku, gdy mama nie posiada ze sobą aktualnej książeczki szczepień, pediatra zakłada nową, a wszystkie szczepienia zostają rozpoczęte od początku.

Więcej informacji (także w języku ukraińskim) znaleźć można na stronie kampanii https://szczepieniaua.pl/ua/ Tam także dostępny jest live chat. Z ekspertami porozmawiać można również na infolinii (22) 3 999 333.