Coraz częściej zdajemy sobie sprawę z faktu, że to, jak dbamy o środowisko, ma wpływ na nas samych. Nie tylko ograniczamy użycie plastików czy kupujemy kosmetyki o dobrych składach, lecz także rezygnujemy z dalekich podróży samolotem. Wszystkich, którzy poszukują porad, jak poprawić los swój i planety, zapraszamy na nasz cykl pt. "Klimatycznie" w co drugi wtorek o godzinie 16.
Olej palmowy to substancja, która od jakiegoś czasu wzbudza spore kontrowersje. Mimo że sama nazwa nie nasuwa złych skojarzeń, warto mieć świadomość, że proces jego produkcji przyczynia się do zagłady lasów deszczowych oraz żyjących w nich zwierząt.
Ewa, 30-letnia dziennikarka z Warszawy, 1 lutego 2019 roku postanowiła całkowicie "zbojkotować" olej palmowy. Data nie jest przypadkowa. Tego dnia od 2016 roku obchodzony jest Dzień Bez Oleju Palmowego. Autorem inicjatywy jest Międzynarodowa koalicja Palm Oil Watch International, do które należą organizacje m.in. z Czech, Słowacji, Polski, Holandii, Portugalii, Australii i Indonezji.
- 1 lutego 2019 roku na Instagramie rzucił mi się w oczy post dotyczący tej kwestii. Wcześniej słyszałam o problemie, ale moja wiedza była dosyć powierzchowna. Gdy dowiedziałam się już nieco więcej, postanowiłam całkowicie zrezygnować z produktów, które zawierają olej palmowy. Na początku myślałam, że będzie to bardzo łatwe. W czasie zakupów zorientowałam się jednak, że olej palmowy znajduje się w znacznie większej liczbie produktów, niż początkowo przypuszczałam - zdradza nasza rozmówczyni.
Skąd ta popularność?
W nierafinowanej, surowej postaci olej palmowy jest zdrowy i wartościowy. Substancję pozyskuje się z miąższu palmy oleistej (olejowca gwinejskiego). Zawiera m.in. w przeciwutleniacze, karoten, a także witaminy E i K. Jednak używany na masową skalę olej palmowy jest rafinowany i utwardzany. W trakcie tych procesów traci swoje korzystne właściwości i jest zaliczany do grona szkodliwych tłuszczów trans.
Proces rafinacji i utwardzania sprawiają, że stosowanie oleju palmowego na masową skalę staje się bardzo opłacalne. To najtańszy rodzaj tłuszczu. Poza tym jego dodatek sprawia, że produkty mają dłuższe terminy przydatności i są odporne na zmiany temperatury. Nie dziwi więc fakt, że cieszy się sporą popularnością wśród producentów. Jak wskazywało WWF, import oleju palmowego w postaci surowca do naszego kraju od 2004 roku wzrósł o ponad 150 procent.
Wpływ na przyrodę
O problemie dewastacji lasów deszczowych pod uprawę palm olejowych zrobiło się głośno w 2008 roku za sprawą reportażu BBC "Dying for a Biscuit" (umierając za herbatnika). W programie ujawniono m.in., że mimo licznych prób zatrzymania procesu wylesiania, ogromne połacie w Indonezji są nadal karczowane głównie pod uprawę oleju palmowego. To nie tylko wpływa na przyspieszenie postępujących zmian klimatycznych, lecz także grozi wyginięciem licznych gatunków, w tym występujących tylko w tym rejonie świata orangutanów. Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) klasyfikuje je jako krytycznie zagrożone.
W jakich produktach znajdziecie olej palmowy?
Olej palmowy jest masowo wykorzystywany przez przemysł kosmetyczny. Znajdziecie go m.in. w wielu płynach do kąpieli, mydłach, szamponach czy kremach. Z kolei, jeśli chodzi o jedzenie, szukajcie go przede wszystkim w produktach, które mają długą datę przydatności do spożycia. To m.in. kremy czekoladowe i orzechowe, ciastka, czekolady, lody, chleby tostowe, chipsy, kostki rosołowe, zupki w proszku, dania mrożone, margaryny. W przypadku ostatniego z wymienionych produktów olej palmowy stanowi szacunkowo aż 24 procent składu.
Jak zastąpić olej palmowy?
Na szczęście olej palmowy można zastąpić innymi składnikami. Na półkach sklepowych i drogeryjnych coraz częściej możemy zobaczyć produkty, które nie zawierają oleju palmowego. Producenci zazwyczaj informują o tym wyraźnie na opakowaniu. Jak dowiadujemy się z poradnika WWF, w kosmetykach składnik można zastąpić m.in. kwasami stearynowymi, które występują w wielu olejach roślinnych i tłuszczach zwierzęcych. Co ważne, ze względu na skład kwasów tłuszczowych najbardziej odpowiednie będą masło kakaowe, jak również oliwa z oliwek oraz masło shea.
A co z produktami spożywczymi? Jak dowiadujemy się ze wspomnianego poradnika:
Oliwa z oliwek ze względu na stosunkowo niski punkt dymienia może być stosowana na surowo oraz do gotowania. Do smażenia potrzebne są jednak tłuszcze o wyższej temperaturze dymienia. W produktach, w których stosuje się małe ilości tłuszczu (na przykład pizza, wyroby piekarnicze) lub ciekłe frakcje oleju palmowego (oleiny), możliwe jest wykorzystanie olejów płynnych, takich jak sojowy, rzepakowy czy też słonecznikowy (smażenie słonych przekąsek) 78,79. Wielu producentów czekolady używa masła shea zamiast masła kakaowego w wyrobach czekoladowych, ponieważ zawiera wysokiej jakości tłuszcze. [...] Rozwiązaniem, które może być zastosowane w produkcji margaryn, jest zastąpienie oleju palmowego olejem kokosowym, który ma odpowiednie właściwości fizyczne.
Olej palmowy ukryty w składzie
Okazuje się jednak, że niewygodny składnik łatwo jest ukryć. Wystarczy zastąpić go inną nazwą. Poza tym w niektórych produktach używa się pochodnych oleju palmowego. Jak więc nie dać się oszukać? Na etykietach produktów spożywczych lub kosmetycznych należy szukać nazw takich jak:
- olej roślinny utwardzony
- palmoleina
- palmityna
- palmitynian
- tłuszcz utwardzony
- tłuszcz częściowo utwardzony
- tłuszcz roślinny utwardzony
- tłuszcz uwodorniony
- kwas stearynowy
- stearynian
- gliceryna
- palmitoil tetrapeptyd-3
- palmitoiloksystearamid
- elaeis guineensis
- kwas palmitynowy
- laurylosiarczan sodu (SDS, SLS)
- kernelan palmowy sodu
- uwodnione glicerydy palmowe
- palmitynian 2-etyloheksylu
- palmitynian etylu
- alkohol cetylowy
Olej palmowy ze zrównoważonych upraw
W dużej mierze to od konsumentów zależy, jak w przyszłości zachowają się producenci. Z tego powodu warto zrezygnować z produktów, które zawierają olej palmowy lub jego pochodne. Warto także wspomnieć, że może pochodzić ze zrównoważonych upraw. Jak to sprawdzić? Na opakowaniach kosmetyków lub produktów spożywczych szukajcie certyfikatu RSPO (Roundtable on Sustainable Palm Oil). Atest potwierdza, że w tym przypadku olej palmowy pochodzi ze zrównoważonych upraw, które nie mają negatywnego wpływu na środowisko.
Poznaj także nasze inne artykuły poświęcone tematyce ekologicznej. Znajdziesz je TUTAJ >>
![Horoskop dzienny - 26 września. Co może się wydarzyć we wtorek? [Baran, Byk, Bliźnięta, Rak, Lew, Panna, Waga, Skorpion, Strzelec, Koziorożec, Wodnik, Ryby]](https://bi.im-g.pl/im/fe/d3/1c/z30225406II,Horoskop-dzienny---26-wrzesnia--Co-moze-sie-wydarz.jpg)
