Czym są blizny i jakie są ich rodzaje?
Blizna to tkanka wytworzona w miejscu uszkodzenia/ przerwania ciągłości skóry, do którego może dojść w wyniku urazu (zranienia, oparzenia), operacji lub choroby. W miejscu tym pojawia się po zagojeniu uszkodzenia tkanka bliznowata, która – prawidłowo wytworzona – jest z początku zaczerwieniona, a następnie nieco bledsza od skóry i gładka, nie ma w niej gruczołów potowych, melanocytów i mieszków włosowych. Z czasem staje się coraz mniej widoczna, aż wreszcie prawie nie odróżnia się od zwykłej skóry. Niestety czasem dochodzi do powikłań i tworzą się blizny o nieestetycznym wyglądzie, które nie zanikają samoistnie wraz z upływem czasu. Wyróżnia się:
- blizny prawidłowe,
- blizny przerostowe (wypukłe),
- blizny zanikowe (wklęsłe),
- bliznowce (keloidy).
Największym problemem z punktu widzenia estetyki są bliznowce, które często mają kolor sino-czerwony lub siny, są wypukłe, o nierównej strukturze, i mają tendencje do powiększania się oraz odrastania po ich operacyjnym usunięciu. Bliznowce najczęściej pojawiają się u osób młodych, co ma związek z nadprodukcją kolagenu w młodym wieku.
Komplikacje w procesie tworzenia się blizn – przyczyny
Najczęstszą przyczyną komplikacji w powstawaniu blizn i tworzenia się tzw. blizn patologicznych są nieprawidłowości w produkcji kolagenu. Zbyt mała jego ilości prowadzi do powstawania blizn atroficznych (zanikowych), zaś nadmiar kolagenu powoduje rozwój blizn hipertroficznych (przerostowych) oraz keloidów, czyli bliznowców.
Przerośnięte, patologiczne blizny to problem nie tylko estetyczny. Bliznowce i zrosty w głębszych strukturach mogą powodować dolegliwości bólowe oraz utrudniać wykonywanie ruchów – w przypadku ran głębokich mogą też rozwinąć się bolesne przykurcze bliznowate, szczególnie gdy dojdzie do wtórnego rozejścia się rany. Często zdarza się uczucie ciągnięcia i dyskomfortu w okolicy blizny. Taka blizna jest zazwyczaj zaczerwieniona i sprawia ból przy dotyku.
Do powikłań w tworzeniu się blizn przyczyniać może się wiele czynników. Są to m.in. rodzaj i stopień uszkodzenia skóry, lokalizacja rany i sposób, w jaki się ona goi (zazwyczaj im dłuższy proces gojenia się rany, tym bardziej widoczna blizna), dieta (powinna być bogata w składniki odżywcze – ich niedobór przedłuża proces gojenia się rany i zwiększa ryzyko powikłań), wiek i stan zdrowia pacjenta oraz nieodpowiednia pielęgnacja blizny we wczesnym stadium jej powstawania.
Jak wspomagać proces tworzenia się blizn?
Dobrym sposobem wspomagania procesu gojenia się rany, aby blizna była mniej widoczna jest zastosowanie preparatów antyseptycznych na bazie PHMB. Zapobiegną one zakażeniu rany oraz powstaniu nieestetycznej blizny.
Aby blizna jak najmniej różniła się od nieuszkodzonej tkanki skóry, ważne jest właściwe postępowanie w trakcie jej tworzenia i przebudowy. Proces poprawy wyglądu blizny wspiera odpowiednie zadbanie o nią oraz zastosowanie preparatów na bazie silikonu. Silikon jest terapią pierwszego rzutu w profilaktyce i leczeniu każdego rodzaju blizn. Na blizny np. po cesarskim cięciu i innych zabiegach chirurgicznych można stosować specjalistyczne plastry silikonowe Sutricon, to wyrób medyczny, który ma strukturę zbliżoną do naturalnej skóry, zapobiegają utracie wilgoci z blizny, niwelują uczucie ciągnięcia i swędzenia oraz poprawiają koloryt i wygląd blizny. Jeżeli blizna ma tendencję do rozrastania się, tak jak jest to w przypadku blizn patologicznych, plastry zahamują ten proces i ją wygładzą. Minimalny czas terapii w przypadku świeżej blizny to trzy miesiące, w przypadku starszej blizny powyżej roku, proces ten musi być nieco dłuższy i może potrwać nawet rok. W stosowaniu silikonu ważna jest systematyczność i dostosowaniu się do zaleceń zgodnych z tym co jest na opakowaniu producenta, tak aby efekty terapii były jak najszybciej widoczne i zadowalające.
Warto też stosować mobilizację blizny, czyli delikatny masaż jej okolic, wykorzystując do tego produkt medyczny żel silikonowy Sutricon. Poprawi to ukrwienie skóry i dotleni ją, pobudzając procesy odbudowy i regeneracji tkanki. Proces tworzenia się blizn można także wspomagać odpowiednio dobraną fizjoterapią.
