To nie jest kraj dla szczup³ych ludzi

O skali problemu oty³o¶ci w Stanach Zjednoczonych czyta³am i s³ysza³am wiele. Teoria teori±, jednak zobaczyæ na w³asne oczy i choæ trochê zrozumieæ samonakrêcaj±cy siê mechanizm sukcesu ¶mieciowego jedzenia, to zupe³nie inne do¶wiadczenie.

Przygotowuj±c siê do wyjazdu przeczyta³am wiele tekstów o tym, jak bogat± ofert± kulinarn± wita Ameryka, g³ównie za spraw± emigrantów otwieraj±cych knajpki ze swoj± ojczyst± kuchni±. S³ysza³am, ¿e wcale nie trzeba je¶æ fast foodów, ¿e do wyboru jest rozmaito¶æ ¶wie¿ego, pachn±cego jedzenia. W najwiêkszych miastach rzeczywi¶cie - mo¿na znale¼æ restauracje, które witaj± piêknym zapachem ju¿ od drzwi, a regionalne jest wszystko, od posi³ku przez wystrój do obs³ugi. W¶ród rodzinnych biznesów króluje kuchnia meksykañska, chiñska, w trochê mniejszym stopniu w³oska (g³ównie w postaci pizzy). Nie jest to jedzenie polecane w gabinetach dietetycznych, choæ i tak lepsze od tzw. ¶mieciowego ¿arcia. Nie³atwo jednak znale¼æ zdrowy posi³ek jedz±c na mie¶cie.

fot. Agata ¯ychliñskafot. Agata ¯ychliñska fot. Agata ¯ychliñska fot. Agata ¯ychliñska

Nie dziwi zatem, ¿e Stany Zjednoczone to kraj, w którym dwie trzecie ludzi ma nadwagê lub jest oty³ych . Widzia³am ludzi, którzy ledwo siê ruszali, ale jednak dali radê dotrzeæ do "restauracji" ¿eby odej¶æ od kasy z tac± uginaj±c± siê pod ciê¿arem frytek, burgerów, panierowanych kurczaków i deserów. Nie jest to wcale przerysowany obraz.

Przejecha³am dziesiêæ tysiêcy kilometrów drogami wschodniego wybrze¿a Stanów Zjednoczonych i mia³am okazjê przekonaæ siê, ¿e ludzie mieszkaj±cy poza wielkimi miastami czêsto nie maj± zbytniego wyboru. S± w pewnym sensie skazani na ¶mieciowe jedzenie , bo w ofercie nie ma nic innego. Nie bojê siê powiedzieæ, ¿e s± tym karmieni, ¿e nikt im nic innego nie proponuje, ¿e od najm³odszych lat opychaj± siê najgorszym jedzeniem, by potem latami borykaæ siê z wrêcz gigantyczn± oty³o¶ci±.

fot. Agata ¯ychliñskafot. Agata ¯ychliñska fot. Agata ¯ychliñska fot. Agata ¯ychliñska

Kiedy w stanie Virginia pierwszy raz wybra³am siê do wype³nionej po brzegi "¶niadaniowej knajpy" i zamówi³am najpopularniejszy zestaw, naprawdê by³am zaskoczona wielko¶ci± porcji, któr± przynios³a mi niemal¿e wyjêta z filmowej scenerii kelnerka, nieustannie dbaj±ca o to, aby kubki klientów zawsze by³y pe³ne kawy. Na moim talerzu pojawi³y siê jajka, nieokre¶lonego rodzaju sma¿one miêso, podsma¿one ziemniaki, tosty z mas³em i trzy u³o¿one na sobie grube nale¶niki obficie polane konfitur±. Nie da³am rady zje¶æ nawet po³owy dania. Gdybym podjê³a jednak próbê z ca³± pewno¶ci± mocno bym siê rozchorowa³a. Taki zestaw ¶niadaniowy jest standardem. Na szczê¶cie w jednej sieciowej kawiarni mo¿na by³o kupiæ warzywa z humusem.

fot. Agata ¯ychliñskafot. Agata ¯ychliñska fot. Agata ¯ychliñska fot. Agata ¯ychliñska

Podobnie jest z lunchami, obiadami i kolacjami. Kiedy w Memphis poszli¶my do polecanej, najlepszej restauracji w mie¶cie, nauczeni do¶wiadczeniem zamówili¶my pó³ porcji na dwie osoby. Kelner nie móg³ uwierzyæ i kilkukrotnie, ze szczer± trosk±, podkre¶la³, ¿e wyjdziemy bardzo g³odni. Przez chwilê pomy¶la³am, ¿e mo¿e rzeczywi¶cie bêdzie to malutka porcyjka. Nie trwa³o to jednak d³ugo, bo przyniós³ nam przeogromne ¿eberko, stos frytek i cztery tosty! Ani ja, ani mój jedz±cy wszystko w ka¿dych ilo¶ciach ch³opak, nie wyszli¶my g³odni. Patrzyli¶my z wielkim zdumieniem jak ludzie siedz±cy obok zamawiali pe³ne porcje, sk³adaj±ce siê z co najmniej kilograma miêsa i mniej wiêcej pó³ kilograma frytek . Sa³atka by³a. Do dekoracji. W innym miejscu, po wej¶ciu do którego ucieszy³am siê, ¿e zjem normalny obiad, okaza³o siê, ¿e najmniejsz± porcj± jak± mo¿na zamówiæ jest pó³ kurczaka lub dwa ogromne ¿eberka.

fot. Agata ¯ychliñskafot. Agata ¯ychliñska fot. Agata ¯ychliñska fot. Agata ¯ychliñska

I tak niestety jest w wielu miejscach. Ze smutkiem patrzy³am na robi±cych sobie krzywdê ludzi. Ale przecie¿ zawsze mo¿na pój¶æ do sklepu, kupiæ produkty i przygotowaæ normalny posi³ek, prawda? I tak, i nie. Oferta ma³ych sklepów sprowadza siê (w skrócie) do nadmuchanego chleba, muffinów, p±czków i mas³a orzechowego. Czasem mo¿na dostaæ banana. Zaplanowanie i zrobienie wiêkszych zakupów w du¿ym sklepie wymaga ju¿ wyprawy do podmiejskiego centrum handlowego.

Ja w podró¿y zdecydowa³am siê na ma³o popularn± wersjê light czyli sa³atki, które rzeczywi¶cie by³y dostêpne w wielu sieciówkach . Przewa¿nie by³am jedyn± osob± zajadaj±c± siê zielenin±.

Oczywi¶cie, jak wszêdzie, tak i w Stanach ludzie s± bardzo ró¿ni, maj± ró¿n± ¶wiadomo¶æ i chêæ dbania o siebie. S± osoby, które biegaj±, pij± g³ównie wodê i jedz± zdrowo. Jednak to wci±¿ niewielka czê¶æ w wybranych regionach, przewa¿nie wiêkszych miastach, gdzie z wiêksz± si³± dociera edukacja dotycz±ca zdrowego trybu ¿ycia.

Amerykanie w ramach dbania o spo³eczeñstwo postanowili wprowadziæ nakaz serwowania warzyw  w szko³ach . Od jednego z ch³opaków uczêszczaj±cych do tamtejszego liceum dowiedzia³am siê, ¿e jedn± z zalecanych porcji warzyw jest sos pomidorowy, którym jest polana pizza. Je¶li zatem dzi¶ uczy siê tego m³odzie¿, trudno spodziewaæ siê, ¿e wyro¶nie ona na ¶wiadomych konsumentów i zdrowych ludzi.

fot. Agata ¯ychliñskafot. Agata ¯ychliñska fot. Agata ¯ychliñska fot. Agata ¯ychliñska

Swoje refleksje na temat amerykañskiej oty³o¶ci chcia³abym zdecydowanie odci±æ od oceny walorów estetycznych ludzi borykaj±cych siê z wielk± nadwag±. Taki zarzut pojawia³ siê w wielu tekstach dotycz±cych ludzi oty³ych na tak zwane w³asne ¿yczenie . Po prostu smutno mi by³o patrzeæ na to jak ludzie w moim wieku ledwo siê ruszaj± i zamiast chodziæ, korzystaj± z elektrycznych wózków przy robieniu zakupów, dostêpnych w ka¿dym du¿ym markecie. Do pojemnika na przedzie mie¶ci siê ogromna ilo¶æ smako³yków, którymi kusz± sklepowe aleje.

Wiêcej o: